چرا مارمولک ها گاهی دم خود را قطع می کنند ؟
استخوان های دم مارمولک ارتباط ضعیفی با یکدیگر دارند طوری که هرقسمت از دم به راحتی از تنه اصلی جانور جدا می شود. مارمولک ها دمشان را برای فرار از دست شکارچیان از دست میدهند.حتی پس از این که دم مارمولک ها کنده شد؛
فعالیت عضله ی آن ادامه می یابد! مارمولکها در زمان احساس خطر و بخصوص زمانی که توسط شگارگری احساس خطر میکنند یا به هنگام اسارت در چنگال شکارچی به معنی انتخاب بین مرگ و زندگی است. اغلب برای گریز از چنگ شکارگران از دمشان چشم پوشی میکنند.
این فرآیند را خودبُری (autotomy) مینامند که در ادامه بیشتر با فلسفه آن بیشتر آشنا می شویم.
این کار(قطع شدن دم) برای مارمولک ها دو فایده دارد :
اول اینکه پس از کنده شدن (جدا شدن دم از مارمولک)، فعالیت عضله ای دم مارمولک ادامه می یابد و طوری تکان می خورد که انگار که زنده است. این زایده ی بی سر شکار چیان را مبهوت می کند و چند لحظه ی پر ارزش در اختیار مارمولک قرار میدهد تا بدون آسیب دیدن بگریزد.
دوم اینکه کنده شدن دم باعث سبک شدن وزن مارمولک شده و راحت تر می تواند از چنگ شکارگر خلاص شود.
البته مارمولک دم بریده بعد از مدتی به جای دم اصلی ساخته شده از مهره و استخوان، یک دم دیگر از جنس غضروف پیدا خواهد کرد.
برای باز سازی دم مقدار زیادی انرژی باید صرف کند و هم چنان که مارمولک پیر تر می شود. دم آن ها رنگارنگی کم تری پیدا کرده و برای شکارچیان جذابیت کم تری پیدا می کند.
چگونگی و زمان انجام این کار بستگی دارد به تاریخچهی تکاملی آنها و رابطهی پیچیدهای که بین سود و زیان ناشی این کار وجود دارد. رها کردن بخشی از بدن، کار عجیبی به نظر میرسد.
وقتی دم جدا شد خون زیادی از بدن جانور نمیرود.زیرا انتهای عروق خونی در این ناحیه مسدود است.بنابراین مارمولک میتواند از دم خود خلاص میشود و خیلی زود دم جدیدی داشته باشد.
