ماهی قرمز کوچولو در تور واسطه‌ها
اسفندماه رو به پایان است اما داستان بعضی کسب‌وکارها تازه آغاز شده است. به هر گوشه شهر که نگاه کنید بساط فروش سبزه و ماهی قرمز شب عید پهن شده است. بسیاری از ما به دلیل سنتی کهن هر سال یکی، دو عدد از این ماهی‌ها را به قیمت‌های متفاوتی خریداری می‌کنیم به امید اینکه آنها تا سال بعد زنده بمانند. داخل تنگی زیبا سر سفره هفت سین منزل قرار می‌دهیم اما آیا تاکنون از خودتان پرسیده‌اید این حجم ماهی قرمزی که هر سال با نزدیک شدن فصل بهار در گوشه و کنار خیابان فروخته می‌شود چه تجارتی را در دل خود جای داده و چند نفر در این زمینه شاغل هستند؟
در نگاه اول شاید براین باور باشید که تعداد تولیدکنندگان یا دست‌اندرکاران این صنعت یعنی پرورش ماهیان زینتی نه در ابعاد اقتصادی، بلکه کاملا سنتی و به‌دور از هرگونه سیاست‌گذاری کلان تجاری مشغول فعالیت هستند، درحالی که اگر به آمارهای موجود که به‌صورت کاملا منسجم در این زمینه تهیه شده است نگاهی بیندازیم می‌بینیم امروز تقریبا ۱۲۰۰واحد تولیدی ماهیان زینتی در استان‌های گیلان و اصفهان (شهر کاشان) مشغول فعالیت هستند و در این زمینه گام برداشته‌اند اما این تولیدکنندگان صرفا ماهی شب عید تولید نمی‌کنند چون سود تجاری در بخش ماهیان زینتی است و به قول معروف ماهی شب عید جوری جنس‌شان شناخته شده است.
بازار جهانی
تجارت ماهی زینتی با نرخ رشد سالانه ۱۴ درصد
کشور سری‌لانکا با توجه به موقعیت جزیره‌ای و ذخایر دریایی که دارد، یکی از مهم‌ترین پرورش‌دهندگان ماهیهای زینتی در سطح جهان به‌شمار می‌رود که سهم قابل‌توجهی از صادرات این صنعت را به خود اختصاص داده است. در اینجا بعد از معرفی مختصر جایگاه تجارت ماهی زینتی در جهان، به طور خاص به بازار سری‌لانکا می‌پردازیم.
علم و زیبایی در تجارت ماهی زینتی
نگهداری ماهیهای زینتی و آکواریومی یکی از سرگرمی‌های قابل توجه در سطح جهان محسوب می‌شود که امروزه با داشتن میلیون‌ها نفر علاقه‌مند، از مهم‌ترین صنایع زینتی و تفریحی جهان به حساب می‌آید و بر این اساس، بازار پررونق و پویایی را برای خود رقم زده است.
فناوری‌های جدید نیز به‌عنوان یکی از فاکتورهای مهم، در این تجارت مورد استفاده قرار گرفته و دانشمندان این حوزه بر پرورش علمی و دور از خطر این ماهی‌ها تاکید دارند؛ توجه به‌گونه‌های مختلف این ماهی‌ها، تعیین زیستگاه خاص هر یک و همچنین نوع نگهداری این ماهیهای زینتی از جمله عوامل مهم در پرورش این گونه‌های جانوری است که با استفاده از روش‌های دقیق علمی پایه‌ریزی شده و نقش مهمی در پیشرفت این تجارت دارد.
جایگاه جهانی تجارت ماهی زینتی
امروزه، پرورش ماهی زینتی یکی از مهم‌ترین صنایع جهان به‌شمار می‌رود که هم به لحاظ هنری و زیبایی‌شناسی و هم به لحاظ علمی، طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد. گسترش تقاضای جهانی برای این صنعت، رشد روش‌های علمی و بهداشتی در پرورش این نوع ماهی‌ها و استفاده از فناوری‌های جدید در این تجارت باعث شکل‌گیری بازار جهانی پررونقی در این زمینه شده و خصوصا در کشورهای آسیایی پیشرفت زیادی داشته است.
طبق برآوردهای تحلیلگران اقتصادی، تجارت ماهی زینتی با ارزش سالانه ۱۵میلیارد دلار و نرخ رشد سالانه ۱۴درصد، به‌عنوان یکی از صنایع روبه‌رشد جهان شناخته می‌شود که آینده‌ای روشن را می‌توان برای آن پیش‌بینی کرد.
سری‌لانکا: پیشرو در تجارت ماهی زینتی
کشور سری‌لانکا با حمایت از صنعت پرورش ماهیهای زینتی، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان این تجارت در جهان شناخته شده است و انواع ماهیهای زینتی پرورش یافته در این کشور، بازارهای جهانی را به سلطه خود درآورده‌اند. جالب است بدانید از ۹۰ گونه ماهی آب شیرین که در سری‌لانکا پرورش می‌یابند، ۵۰گونه آنها، بومی خود این کشور هستند.
با این تفاسیر، سری‌لانکا در زمینه صادرات ماهیهای زینتی یکی از کشورهای پیشتاز این صنعت محسوب می‌شود، به‌طوری‌که در سال ۲۰۱۳ صادرات آن ۱۰٫۷میلیون دلار تخمین زده شده بود که ۴۱درصد بیشتر از صادرات آن در سال ۲۰۱۲ بوده و این امر نشان‌دهنده پیشرفت چشمگیر این صنعت در این کشور است.
همچنین سری‌لانکا با داشتن ۴۰کمپانی صادرات ماهی زینتی، ۲٫۷درصد از سهم بازار جهانی این تجارت را از آن خود کرده است. رشد صنعت ماهی زینتی در سری‌لانکا به حدی است که در سال ۲۰۱۴، درآمد این تجارت به ۷٫۳۴میلیارد دلار رسیده بود و این امر نشان‌دهنده پیشرفت سریع و قابل توجه صنعت ماهی زینتی در این کشور است. همچنین طبق پیش‌بینی تحلیلگران، انتظار می‌رود درآمد این صنعت تا سال ۲۰۲۰ به ارزش ۲۰میلیارد دلار برسد.
بازارهای بزرگ برای ماهیهای زینتی سری‌لانکا
بازارهای اصلی تجارت ماهی زینتی نیز در اختیار سری‌لانکا قرار داشته و سهم عمده‌ای از تقاضای جهانی را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر ایالات متحده آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان و ژاپن پنج بازار اصلی ماهیهای زینتی صادراتی سری‌لانکا به شمار می‌روند.
علاوه‌بر اینها، سه کشور آسیایی ایران، قطر و لبنان نیز در سال‌های اخیر تقاضای خود را برای ماهی زینتی سری‌لانکا افزایش داده و جزو بازارهای برجسته این صنعت قرار گرفته‌اند. سوییس، اسپانیا و تایوان نیز از جمله بازارهای جدید تجارت ماهی زینتی این کشور هستند. ضمن اینکه صادرات ماهی زینتی سری‌لانکا به اتحادیه اروپا طی چند سال اخیر با نرخ رشد سالانه ۱۰درصد حرکت کرده است.
