بیماری وبا چیست؟

وبا را در زمره بیماری‌های باکتریایی به شمار می‌آورند. این بیماری مسری است و از انسانی به انسان دیگر منقل می‌شود.

عامل بیماری وبا، باکتری‌ای به نام «ویبریو کلرا» است که توان زنده ماندن در آب دریاها و آب شیرین را دارد.

در صورتی که فردی از آب یا غذای حامل باکتری وبا مصرف کند، این باکتری به روده انسان می‌چسبد و در نهایت، همراه با اسهال شدید موجب از دست رفتن آب بدن می‌شود.

بیمار مبتلا به وبا در صورت مراجعه‌نکردن به مراکز درمانی، بر اثر از دست‌دادن شدید آب بدن فوت می‌کند و به گفته متخصصان، از لحظه ورود این باکتری به بدن، اغلب بیماران حدود ۱۶ ساعت می‌توانند در مقابل مرگ دوام بیاورند و اگر در این بازه زمانی به پزشک مراجعه نشود، بیمار به اغما رفته و فوت می‌کند.

این باکتری در اغلب موارد در آب آلوده و تصفیه نشده و همچنین انواع سبزیجات نشسته زندگی می‌کند.

با توجه به این‌که آب‌های آشامیدنی لوله‌کشی طی سال‌های اخیر در کشور تصفیه و کلریزه می‌شود، امکان انتقال وبا از طریق آب بسیار کاهش یافته است؛ البته همچنان خطر انتقال وبا از طریق آب‌های روان و سطحی وجود دارد.

باکتری عامل بیماری وبا می‌تواند در آب‌های سطحی شیرین زندگی کند و زلال بودن آب هم اصلا به این معنی نیست که باکتری ویبریو کلرا در آن آب‌ها وجود ندارد.

ضدعفونی‌کردن میوه‌ها و سبزیجات، تا حد زیادی خطر ابتلا به وبا را در انسان کاهش می‌دهد و اتفاقا عمده راه انتقال وبا در ایران نیز از طریق مصرف همین سبزیجات آلوده است که مصرف این مواد غذایی بدون گندزدایی، احتمال ابتلا به وبا را در فصل گرما افزایش می‌دهد.

علائم بیماری وبا چیست؟

وبا، یکی از بیماری‌های اسهالی است. نشانه‌های بیماری ناشی از سمی است که توسط میکروب در روده افراد بیمار ترشح می‌شود.

بیماری وبا افزون بر سرعت بالای ابتلا، سرایت و مرگ و میر، دارای جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز هست.

وبا در دو تا پنج درصد بیماران، اسهال شدید ایجاد می‌کند که شبیه آب برنج بوده و بی‌بو است و یا گاهی بوی ماهی می‌دهد.

اسهال شدید آبکی، استفراغ بدون احساس تهوع قبلی و عطش فراوان از علائم بیماری وبا هستند.

نکته قابل توجه در بیماری وبا این است که در این بیماری، ‌دل درد یا دل پیچه وجود ندارد.

کارشناسان بهداشتی توصیه می‌کنند در صورت وجود علائم فوق، فورا باید به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه شود.

در بیماران مبتلا به وبا، اسهال آبکی با دفعات زیاد می‌تواند به کمبود آب و املاح بدن منجر شود و در صورتی که آب و املاح از دست رفته به سرعت جبران نشود، موجب مرگ بیمار خواهد شد.

استفاده از آب و غذای آلوده، مهم‌ترین راه ابتلا به این بیماری است.

افراد مشکوک به وبا

در شرایط عادی، بیشتر بیماران را می‌توان به طور سرپایی و با مایع درمانی خوراکی (مثل محلول او آر اس) و آنتی‌بیوتیک مناسب درمان کرد.

در شرایط همه‌گیری، بهتر است بیماران در شرایط بستری تحت مراقبت قرار گیرند.

گاهی بدن بیمار، آنقدر آب از دست می دهد که نمی‌توان با مایعات خوراکی کمبود آن را جبران کرد و به جایگزینی مایعات با محلول‌های تزریقی (سرم درمانی) نیاز دارد.

پیشگیری از ابتلا به وبا

برای جلوگیری از انتشار بیماری بهترین اقدام، بستن راه‌های انتشار و استفاده از روش‌هایی است که عامل بیماری را منهدم کند.

– ابتدا میوه و سبزیجات را بشویید تا مواد زائد و گل و لای آنها برطرف شود. سپس در داخل یک ظرف پنج لیتر آب و ۱۵ قطره مایع ظرفشویی ریخته و کاملا حل نمایید. مدت پنج دقیقه، میوه و سبزی را در این محلول بریزید و سپس آنها را با آب تمیز بشویید.

– استفاده از غذای پخته و کاملا داغ شده و شست‌وشوی مناسب ظروف و لوازم مورد استفاده برای کنترل بیماری ضروری است.

– استفاده از آب غیرلوله‌کشی یکی از راه‌های ابتلا به بیماری وباست، بنابراین مسوولان و کارشناسان بهداشتی برای پیشگیری از بیماری وبا توصیه کرده‌اند که در پارک‌ها به تابلوهای هشداردهنده و مشخص‌کننده آب شرب توجه کرده و فقط از آنها استفاده شود.

– برای جلوگیری از ابتلا به وبا، هنگام گردش خارج شهر، به هیچ وجه نباید از آب رودخانه‌ها برای مصارف خوراکی استفاده شود.

هنگام مسافرت حتی‌الامکان از بطری‌های آب پلمب شده و استاندارد استفاده کنید

– خودداری از خرید مواد غذایی خام یا پخته از دستفروش‌های دوره‌گرد از مهم‌ترین توصیه‌های بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های عفونی و انگلی به شمار می‌رود.

– استفاده از توالت‌های بهداشتی و ضدعفونی کردن توالت و محل‌های آلوده شده با مواد ضدعفونی کننده ضروری است.