همه چیز در مورد شهرستان گرمی

شهرستان مغان (گرمی)

شهرستان مغان (گِرمی) یکی از شهرستان‌های استان اردبیل در ایران است. این شهرستان در شمال غربی کشور و شمال استان اردبیل بین ۳۸درجه و۵۰دقیقه تا ۳۹درجه و ۱۰دقیقه عرض شمالی از خط استوا و۴۷ درجه و ۲۵ دقیقه تا ۴۸درجه و ۱۲دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده‌است.

مساحت شهرستان گرمی ۱۷۲۵٫۲ کیلومتر مربع می‌باشد که معادل بیست درصد مساحت کل مغان و ۶/۹ درصد مساحت استان اردبیل می‌باشد.

تاریخچه و وجه تسمیه گئرمی

برخی آن را از واژه گئرامنه به معنی چند عشیره که دارای چراگاه مشترک می‌باشند و به رئیس آنان گئرامنی می‌گفتند، میدانند. تعداد دیگری اعتقاد دارند این شهر در زمان بابک خرمدین بذ یا بذین داشته‌است و محل آنرا بین محله قلعه باشی و روستای اله درق میدانند وقلعه دئیو قالاسی را قلعه بذ می دانند.

برخی ازمورخان معتقدند این خطه از قدیم محل زندگی چند زنتو از پارتها بوده و واژه گئرمی در گویش پارتها یک واژه مقدس بوده ووجود گورهای خمره‌ای را دلیل می‌آورند.

مورخان ومحققان دیگری معتقدند این واژه از واژه‌های سومری بوده واز دوقسمت ((گئر)) و ((می)) تشکیل شده‌است گئر به معنی آبادی وجای مشخص ویا خانه و می به معنی قوانین آسمانی پس گئرمی یعنی خانه قوانین ودستورات آسمانی.

نامیدن شهر بخاطر قبیله چم که از یمن به این خطه کوچیده‌اند ودر بین اهالی شهر به حسنلو مشهور هستند ریشه در تعصبات قومی داشته وخالی از واقعیت می‌باشد چراکه این قبیله ۲۰۰الی۳۰۰سال است که به این شهر کوچ کرده‌اند وپیران آن خودرا متعلق به سرزمین یمن وبعضی هایشان متعلق به اطراف بصره می‌دانستند

جغرافیا و طبیعت

این شهرستان طبق آخرین تقسیمات کشوری دارای دو شهر، سه بخش و ۹ دهستان است و وسعت آن هزار و ۷۵۲ کیلومتر مربع است و ۹۶ کیلومتر با کشور آذربایجان مرز مشترک دارد و با شهرهای بیله‌سوار، پارس‌‌آباد، مشکین‌شهر و اهر همسایه است.

آب و هوای این شهرستان در بهار، تابستان و پاییز معتدل و در زمستان به سبب کوهستانی بودن سرد است. منطقه گرمی از کهن‌ترین مناطق مسکونی آذربایجان و بنای اولیه آن توسط تیره‌هایی از قوم پارت (اشکانی) گذاشته شده است و در ادوار بعدی نیز به همین سبب اهمیت سوق‌الجیشی خود را حفظ کرده است.

شهر گرمی بیش از ۲۲۸ اثر تاریخی و باستانی دارد که شناخته شده و به ثبت رسیده است و بر اساس تحقیقات باستان‌شناسان در قدیم‌الایام یکی از مراکز عمده استقرار اشکانیان بوده است. بر اساس اظهارات اهالی مسن این شهر، گرمی قبلاً محل سکونت عشایر کوچ‌نشین بوده و به خاطر مناسب بودن شرایط جوی از این محل به عنوان قشلاق استفاده می‌شده است.

تپه باستانی خرمن شیخ‌لر بخش مورال که به دوره قبل از اسلام و دوران حکومت اشکانیان برمی‌گردد، گورهای اشکانی گرمی به شکل مکعب مستطیل، تپه باستانی سلاله و شاه‌تپه‌سی که محل تاجگذاری نادر شاه افشار است از جمله آثار تاریخی گرمی به حساب می‌آید.

جمعیت

جمعیت این شهرستان در سرشماره نفوس و مسکن ۱۳۹۰سال به هشتاد و چهار هزار و دویست و شصت و هفت نفر رسید. مردم این شهرستان مسلمان و شیعه می‌باشند و به زبان ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند.

جاذبه‌های گردشگری

شهرستان گرمی آب وهوایی مطبوع و خنک در تابستان و زمستانهایی نه چندان سرد دارد. وجود کوه‌های سر سبز، چشمه ساران متعدد، دریاجه سد گیلارلو، منطقه جنگلی اینی و آلای له، رودخانه‌های دره رود، بالهارود، جیین چایی، روستاهای تنگ، تولون، خان کندی، قوزلو ، داش دیبی، بیک باغی، افجه، مولان، آوسوران «av,soran» مکاتبات دولتی افسوران، سالالا سلاله، الگو:اله دره و سایر روستاهای منطقه قره آغاج از جاذبه‌های دیدنی آن می‌باشد.

از محلات قدیمی این شهر می‌توان محله موجره، قالاباشی، یوخاری باش (صاحب الزمان) چشمه باشی را نام برد. همچنین در روستاهای اطراف چندین زیارت گاه وجود دارد که در محل به آن اوجاق می گویند مثل اوجاق روستای آلازار که معروف است متعلق به‌امامزاده محمدبن حنفیه می‌باشد. اوجاق روستای قلعه برزند که متعلق به‌امامزاده محمدبن هاشم است و اوجاق میروو که به نواده پیرزید تعلق دارد.

دریاچه سد گیلارلو ازدیگرنقاط گردشگری می‌باشد

تقسیمات کشوری

• بخش مرکزی شهرستان گرمی
• دهستان اجارود غربی: شامل روستاهای تولون، خان کندی، لسکه درق، عزیزلو، سلیمانلو، مشهدلو، بنه، جین کندی دریامان، دیزج، بیلداشی، مغوان یا موغان، تکانلو، اونبیربیگلو، بشیرلوی علیا، چونزه علیا، رحیملو، شوربلاغ، گیلارلو، مجیدلو، شهرک ولیعصر، ارمارمشهدلو، انگورد، اولی کندی، بشیرلوی سفلی، تازه کندلنگان، تکدام، تولیر، غفارکندی، چونزه سفلی، چونگنش، قره قوچ /حجت اباد، داش بلاغ، لله بلاغی، امیر کندی، لنگان

• دهستان اجارود مرکزی: شامل روستاهای: اوجاق الازار، امراهلو، ایلخچی سفلی، حسن کندی، خانبلاغی، زنگیر، اژدرلو، القناب، ایلخچی علیا، حمزه خانلو، قهرامانلو، ماه پری
• دهستان انی: شامل روستاهای: اینی علیا، اینی وسطی، اینی سفلی، ایزماراسفلی، ایزمارا علیا، قنبرلو، ایلخچی علیا، الیله، بیرق، جی جال، شاوون، قوزلو.
• دهستان اجارود شمالی (به مرکزیت روستای شکرآب) شامل روستاهای: ارانچی، انگورتلار/اژدرلو، چونه خانلو، سیدکندی، شکراب، شکرلوی سفلی، فرضی کندی، هاچاکندتازه، قاطریوران سفلی، قاطریوران علیا، بابی کندی، بهرام اباد، بیک باغی، حواس کندی، خامسلوه، ساری نصیرلو، شکرلوی علیا، شوردرق انی، صغیرلر، قزل گونی، کچلر، کله سرسفلی، کله سرعلیا، مشهدلو، نجفقلی قشلاقی، نقاره

شهرها:  گرمی

• بخش انگوت انگوت (Üngüt)

• دهستان انگوت شرقی
• دهستان انگوت غربی

• شامل روستاهای قره آغاج سفلی -قره آغاج علیا-زیوه-قره خان بگلو-آقامحمدبیگلو-اللهیارلو-گوده کهریز-قوزدی-قوری دره-سیدلر-لکره آباد-قلیج خانلو–
  • دهستان پائین برزند شامل روستاهای: ارزنق، اسمعلی کندی، تکبلاغ شرفه، توسانلو، دامداباجا، شرفه، شاهماربیگلو، قاسم کندی، نصراله بیگلو، نوراله بیگلو، ابراهیم کندی، آقداش علیا، آقداش سفلی، تکدام، داشبلاغ، حاج احمدکندی، حسین خانلو، درگاهلو، دمیرچی دره سی علیا وسفلی، طاووس دره سی، علی محمدلو، ماراللوی کلبلو، میکائیل دره سی،

شهرها: تازه‌کند انگوت

• بخش موران (Moran)
• دهستان اجارود شرقی
• دهستان آزادلو(آزادلی)

روستاها: این شهرستان ۳۲۵ روستا دارد.

ایستگاه هواشناسی گرمی

ایستگاه هواشناسی گرمی از نوع سینوپتیک اصلی بین‌المللی ۱۲ ساعته بوده و در زمینی به مساحت یک هکتار در غرب شهرستان گرمی واقع شده‌است.

تولیدات صنایع دستی شهرستان گرمی

تولیدات صنایع دستی شهرستان مغان شال‌بافی، ورنی‌بافی در بخش انگوت شمالی و غربی، قالیبافی در بخش مرکزی و منطقه برزند انگوت، گلیم‌بافی در بخش مورال، جاجیم‌‌بافی و شال‌بافی بیشتر به صورت پراکنده بین عشایر شهرستان رواج دارد و معرق چوب و نگارگری در خود مرکز شهرستان انجام می‌گیرد که سابقه ۱۰ ساله دارد.

از عمده محصولات صنایع دستی شهرستان مغان که شهرت جهانی دارد ورنی مغان است که از جمله اصیل‌ترین و مرغوب‌ترین تولیدات صنایع دستی استان اردبیل می‌باشد. غذاهای محلی این خطه از کشورمان انواع کباب، آبگوشت، دیزی، کوفته و دلمه و سوغات گرمی نیز شامل کره حیوانی و عسل است.

گرمی دارای ۹ رشته رودخانه محلی با میزان آب‌های سطحی ۱۵۳ میلیون مترمکعب و ظرفیت آب‌های زیرزمینی ۳۱۴ میلیون مترمکعب است که مقدار زیادی از این آب‌ها به خاطر عدم وجود سدهای ذخیره‌ای به هدر می‌رود.

تولیدات زراعی شهرستان

تولیدات زراعی این شهرستان غلات، حبوبات، صیفی‌جات، انواع میوه و … است که این شهرستان از لحاظ تولیدات کمی و کیفی چند سال است که مقام نخست کشور را کسب می‌کند. شهرستان گرمی با تمام جاذبه‌های گردشگری و تاریخی خود نوروز امسال را میزبان شایسته برای مسافران و گردشگران نوروزی این خطه از کشورمان است.

شهدای شهرستان

شهرستان گرمی ۳۱۱ شهید در دوران دفاع مقدس به انقلاب و کشور عزیزمان ایران تقدیم کرده است.